Đảo Quan Lạn nằm trong vườn quốc gia Bái Tử Long, thuộc tuyến đảo Vân Hải, vòng ôm lấy rìa phía Đông của vịnh Bái Tử Long, thương cảng Vân Đồn đặt tại chính đảo này. Trên đảo có 2 xã thuộc huyện Vân Đồn tỉnh Quảng Ninh, đó là xã Quan Lạn và xã Minh Châu.
Khí hậu trên đảo Quan Lạn do nằm trong vùng vịnh Bái Tử Long nên cũng mang đặc điểm khí hậu của vùng này. Đảo có khí hậu phân hóa 2 mùa rõ rệt: mùa hạ nóng ẩm, và mùa đông khô lạnh. Nhiệt độ trung bình năm từ 15 °C- 25 °C. Thủy triều trên đảo với mức triều vào khoảng 3.5- 4m/ngày.
Do vị trí nằm trong một ngư trường kín gió, nước sâu, ít lắng đọng nên vùng Vân Đồn có nhiều hải sản sản vật phong phú về loài, số lượng như: Tôm he, mực, sá sùng, bào ngư, tôm hùm, hải sâm. Sá sùng Quan Lạn là hải sản nổi tiếng vì chất lượng tuyệt hảo, sự bổ dưỡng và quý hiếm. Từ thời xưa, chúng được khai thác để làm cống vật cho vua, quan.
Đảo có nguồn tài nguyên rừng rất lớn: rừng có nhiều loại gỗ quý như lim, táu, nghiến… đặc biệt là gỗ mần lái làm đình Quan Lạn là thứ lâm thổ sản đặc hữu ở đây mà không nơi nào khác có được. Trên đảo cũng có nhiều loại thú quý như khỉ lông vàng, cắc kè, công…
Trên đảo có đình Quan Lạn (chữ Hán trong đình ghi là Quang Lạn) trong đó có thờ Lý Anh Tông là người ra quyết định thành lập thương cảng Vân Đồn (Năm 1149).
Năm 1288, khi quân Mông Nguyên xâm lược Đại Việt lần thứ III, quân dân nhà Trần dưới sự chỉ huy của Trần Khánh Dư và 3 anh em họ Phạm đã kịch chiến trong suốt 10 ngày với đoàn thuyền của Trương Văn Hổ, và tiêu diệt đoàn thuyền này. Hiện có đền thờ 3 anh em họ Phạm và đền thờ (nghè) Trần Khánh Dư. Năm 1990 cụm di tích Quan Lạn được Bộ Văn hoá – Thông tin (này là Bộ Văn hoá – Thể thao – Du lịch) xếp hạng với hệ thống đình – chùa – miếu nghè công nhận là di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
Đảo Quan Lạn nổi tiếng với những bãi tắm biển còn hoang sơ nước trong veo như bãi biển Sơn Hào, bãi biển Quan Lạn, bãi biển Robinson và bãi biển Minh Châu cát trắng. Phương tiện đi lai chính là xe điện. Khi lưu trú trên đảo các bạn có thể thuê xe điện đi thăm quan quanh đảo nếu đoàn đông hoặc cũng có thể thuê xe máy để tự đi khám phá nét hoang sơ của đảo. Khoảng thời gian từ tháng 4; tháng 5 và tháng 6 hoặc tháng 9 đến tháng 10 được xem là thời điểm đẹp nhất để du lịch đảo Quan Lạn
(La Paloma Minh Châu sưu tầm và biên soạn)
Câu mực đêm hay tham gia đánh bắt cá cùng ngư dân đảo là hoạt động rất thú vị, hấp dẫn dành cho các du khách đi nghỉ dưỡng tại các vùng biển. Trên đảo Minh Châu dịch vụ câu mực đêm chỉ mới xuất hiện một vài năm gần đây nhưng lại có những nét đặc thù riêng so với những vùng biển khác đưa đến cảm giác thích thú, hấp dẫn khi lênh đênh trên biển giữa đêm.
Câu mực là một hoạt động đòi hỏi sức khỏe, sự khéo léo và cả may mắn. Thường các ngư dân trên đảo sẽ khuyên du khách đi câu mực vào những hôm trời yên biển lặng và không có ánh trăng. Những ngày như thế sẽ giúp du khách hạn chế bị say sóng và mực sẽ đến nhiều hơn bởi ánh đèn trên tàu. Nếu chắc chắn mực đã dính mồi, cần kéo từ từ nếu không mực sẽ nhả ra, khi kéo gần tới nơi nên đưa vợt ra hứng mực để tránh bị phun mực vào quần áo. Du khách có thể chế biến ăn tại chỗ để thưởng thức được vị ngon, tươi của mực câu mới. Nếu không sợ ăn gỏi các du khách có thể chuẩn bị sẵn một ít chanh, mù tạt và rau thơm để thưởng thức gỏi mực ngay trên tàu theo phong cách rất riêng của người dân đảo Minh Châu. Nếu sợ ăn sống thì có thể đem luộc rồi chấm mắm với sả, ớt vẫn sẽ cảm nhận được vị ngọt rất riêng của mực tươi.
